Barometer landen- en sectorrisico's - 4de kwartaal 2021

Twee jaar na het uitbreken van de pandemie blijft de wereldeconomie zich herstellen, maar staat zij nog steeds voor grote uitdagingen. Na de relatieve rust van het derde kwartaal heeft het opduiken van de Omikron-variant en de snelle verspreiding ervan naar alle regio's van de wereld de onvoorspelbaarheid van de pandemie onderstreept, ondanks de vooruitgang op het gebied van vaccinatie. Bijgevolg heeft de gezondheidssituatie deze winter in de meeste landen opnieuw de invoering van nieuwe beperkingen noodzakelijk gemaakt. Hoewel sommige Europese landen gedeeltelijke vergrendelingen hebben ingevoerd, zijn de maatregelen in de meeste landen over het algemeen veel minder drastisch geweest dan tijdens vorige golven. Bijgevolg worden de directe gevolgen voor de economieën met elke nieuwe golf minder groot, hoewel de gevolgen bijzonder negatief blijven voor rechtstreeks getroffen sectoren zoals luchtvervoer, toerisme, hotels en restaurants. Met andere woorden, de wereld heeft geleerd met de pandemie te leven.

Niettemin heeft deze nieuwe golf een van de belangrijkste factoren die het mondiale herstel in de weg staan, verergerd: de verstoringen van de toeleveringsketen. Na aanvankelijk de automobielindustrie te hebben getroffen, hebben de leveringsproblemen zich uitgebreid tot de meeste sectoren van de verwerkende industrie en de bouwnijverheid, en zij blijven bijzonder acuut in het begin van 2022. Hoewel het moeilijk blijft om te voorspellen wanneer de situatie weer normaal wordt, lijkt het erop dat de consensus - die wij tot voor kort deelden - dat de problemen in de bevoorradingsketen vanaf het eerste halfjaar geleidelijk zullen afnemen, te optimistisch is: het is onwaarschijnlijk dat de problemen in de bevoorradingsketen tegen de zomer van volgend jaar zijn opgelost, ook al zal de druk als gevolg van de pandemie met de terugkeer van zonnige dagen zeker afnemen. Daarom wordt het andere grote risico dat in onze vorige Barometer werd belicht, namelijk een blijvende ontsporing van de inflatie, ook steeds belangrijker, vooral nu de rally van de grondstoffenprijzen, gevoed door de inertie op korte termijn van het aanbod en de geopolitieke spanningen, een extra duwtje in de rug krijgt. De inflatie, die nog steeds door de energieprijzen wordt ondersteund, is in veel (geavanceerde) economieën nu stevig verankerd in de productieprijzen, omdat bedrijven de stijgingen van de productiekosten doorberekenen in de consumentenprijzen. Er zij evenwel op gewezen dat de inflatiedynamiek niet in alle landen gelijk is: terwijl de kerninflatie in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk zeer hoog is, blijft zij gematigd in de meeste landen van de eurozone, waar de onderliggende inflatoire druk gemiddeld genomen vrij gematigd blijft. Een dergelijke heterogeniteit resulteert uiteraard in een uiteenlopend monetair beleid aan weerszijden van de Atlantische Oceaan (en het Kanaal!), hetgeen reeds een aanzienlijke invloed heeft op de financiële markten en naar alle waarschijnlijkheid de internationale kapitaalstromen nog verder zal beïnvloeden. Terwijl de ECB een afwachtende houding blijft aannemen en heeft aangekondigd dat zij haar activa-aankopen in de nabije toekomst niet zal stopzetten, heeft de Bank of England immers in december de rente reeds verhoogd. Verrast door de recente stijging van de inflatie en door de meeste waarnemers verweten achter de feiten aan te lopen, is de Fed plotseling omgeslagen en heeft zij laten doorschemeren dat een renteverhoging ophanden is en dat er in de loop van het jaar nog meer zullen volgen, hetgeen in sommige opkomende landen tot monetaire verstrakking heeft geleid - vooral in die landen die met een neerwaartse druk op hun wisselkoers en aanzienlijke externe financieringsbehoeften worden geconfronteerd. China lijkt in dit verband een uitzondering te zijn, omdat de overheidsinstanties hebben besloten het monetaire beleid te versoepelen om de vastgoedsector wat ademruimte te geven en de economie te stabiliseren, waarvan de vertraging in een soort harde landing zou kunnen omslaan..

IIn het vierde kwartaal van 2021 heeft Coface, gezien de nog steeds zeer onzekere omgeving, weinig wijzigingen aangebracht in zijn risicobeoordelingen, na de golven van upgrades in de voorgaande kwartalen. In totaal zijn vier landenrisicobeoordelingen opgewaardeerd, waaronder die voor Denemarken (A1), en zijn er twee naar beneden bijgesteld. Wat de sectorale risico's betreft, heeft COFACE twaalf beoordelingen opgewaardeerd, met name in de papier- en houtsector, waar de prijzen hoog blijven, en vijf beoordelingen verlaagd, vooral in de energiesector in Europa, waar de leveranciers bijzonder hard worden getroffen door de sterke prijsstijgingen.