Turkije laat een dynamisch groeirecord optekenen maar is steeds kwetsbaarder voor externe factoren

• De economie van Turkije groeide gedurende de eerste drie kwartalen van 2017 aanzienlijk en overtrof daarmee ruimschoots de verwachtingen, ondanks de reeks schokkende gebeurtenissen waarmee het land in 2016 te kampen had
• De economie werd ondersteund door overheidsmaatregelen, hogere investeringen, een toenemende export en een herstel van de private consumptie
• De kwetsbaarste punten zijn de schuldfinanciering, de toenemende afhankelijkheid van wereldwijde financiële investeerders, de volatiliteit van de wisselkoersen en de stijgende inflatie 

de aanhoudende groei oversteeg de verwachtingen 

De economie van Turkije liet gedurende de drie eerste kwartalen van 2017 een aanzienlijke stijging optekenen van 7,4% in vergelijking met een jaar eerder. Deze prestatie werd gerealiseerd ondanks een reeks schokken waar het land in 2016 getuige van was. Gedurende het derde kwartaal van 2017 groeide de economie met 11,1% in vergelijking met een jaar eerder - de sterkste stijging van alle G20-economieën. De groei werd vooral ondersteund door de overheidssteun, hogere investeringen, een toenemende export en een herstel van de private consumptie.

Een van de grootste boosts die de economie kende, was de toename van de omvang van het Credit Guarantee Fund (CGF, waarmee de overheid kleine en middelgrote ondernemingen steunt) tot bijna $ 64 miljard (250 miljard lira). Het CGF maakt inderdaad dat de staat een "garant" is voor kredietaanvragen.

Ook de investeringen stegen met 7,9% gedurende de negen eerste maanden van 2017 (2,7% in dezelfde periode van 2016). De totale investeringen werden aangevuurd door een stijging met 12% van de bouwinvesteringen gedurende het derde kwartaal en, wat nog het belangrijkste is, door een stijging met 15,3% van de investeringen in machines en uitrusting (een belangrijke indicator voor een toenemende productiecapaciteit). De private consumptie liet een solide stijging optekenen, vooral wat betreft duurzame goederen. Dit weerspiegelt de positieve impact die de globale belastingverlagingen op producten, zoals witte goederen en meubels, gehad hebben op de economie.

De export van goederen en diensten, die gedurende de drie eerste kwartalen van 2017 met 13% jaar op jaar steeg, bood ook veel steun aan de economie. De bijdrage die de handel verleende aan de groei van het bbp bedroeg 1,4 procentpunten voor de drie eerste kwartalen. De heropleving in Europa blijft de exportprestaties van Turkije een boost geven. De productie presteerde goed met een versnelling van de verwerkende en bouwactiviteiten. Dit gold ook voor de dienstensector.

Binnen deze positieve context wordt verwacht dat de groei van de private consumptie gedurende de eerste helft van 2018 zal blijven aanhouden. Bovendien is het heel goed mogelijk dat de nakende presidents- en parlementsverkiezingen in 2019 de Turkse overheid zullen aanzetten om tegen het einde van 2018 nieuwe maatregelen in te voeren om zo de economische activiteit verder te ondersteunen in aanloop naar de opiniepeilingen.

er zou rekening moeten worden gehouden met externe kwetsbaarheden 

Ondanks deze positieve prognoses, zal het structurele gebrek aan besparingen door Turkije de grootste bedreiging blijven vormen voor de nationale economie. Het CGF-programma van de overheid heeft banken aangemoedigd om kredieten te verstrekken en ertoe geleid dat de loan-to-deposit ratio van de bankensector gedurende de tweede helft van 2017 tot 125% is gestegen. Naast het feit dat de bankenrisico's worden beïnvloed, heeft deze situatie ook de uitdagingen beklemtoond met betrekking tot de wisselkoersen, waardoor Turkije kwetsbaarder wordt voor muntvolatiliteit en voor het doen bekoelen van het beleggerssentiment. Deze factoren zouden de directe buitenlandse investeringen de komende jaren kunnen beperken.

Het wisselkoersprobleem van Turkije houdt verband met de financiering van het tekort op haar rekening-courant, en dit wordt grotendeels gefinancierd door kapitaalinstromen op korte termijn. Indien de directe buitenlandse investeringen, die relatief laag zijn, zouden krimpen, zal Turkije meer en meer afhankelijk worden van kortetermijnkapitaal voor het financieren van haar externe kloof; Hierdoor zou het land meer afhankelijk worden van wereldwijde financiële investeerders en gevoeliger worden voor wisselkoersschokken.

Een van de andere potentiële uitdagingen is dat Turkije rekening moet houden met stijgende rentevoeten op bankleningen, aangezien dit een groot risico vormt voor de investeringsdynamiek in het land. De hoge renteniveaus die het land heeft bereikt, zouden het kasstroombeheer in de bedrijfssector kunnen belemmeren en een negatieve impact kunnen hebben op het enthousiasme van bedrijven om opnieuw te investeren.

Binnen deze economische context, zal de inflatie waarschijnlijk blijven stijgen, gelet op de zwakte van de Turkse lira ten opzichte van de Amerikaanse dollar en de euro. De waardedaling die de lira ten opzichte van deze twee munten sinds september heeft vertoont, zal waarschijnlijk opwaartse druk leggen op de inflatie, zowel wat de consumenten- als producentenprijzen betreft. Hogere prijzen en belastingverhogingen, gecombineerd met een zwakkere lira, zouden ook kunnen wegen op de private consumptie door het doen dalen van de koopkracht.