De paradox van bedrijfsinsolventies in Europa : mirakel en illusie

De economische crisis als gevolg van de COVID-19-pandemie heeft in Frankrijk, en in de hele eurozone, tot grote faillissementen en insolventies geleid. Maar in 2020 is het aantal insolventies in alle grote Europese economieën gedaald, ook al blijft de reële impact van de COVID-19-crisis nog onzeker. Volgens onderzoek van Coface, een toonaangevende speler op het gebied van kredietverzekering, wijst de kloof tussen de verwachte verslechtering van de financiële gezondheid van de bedrijven en het aantal insolventies erop dat er een groot aantal “verborgen insolventies” is, die zijn uitgesteld in plaats van voorkomen. Dit wijst erop dat er zowel in Frankrijk als in Europa een groot aantal niet-levensvatbare bedrijven is waarvan het faillissement slechts een kwestie van tijd is.

EEN SOORTGELIJKE TENDENS IN DE BELANGRIJKSTE LANDEN VAN DE EUROZONE

In Frankrijk blijft het lot van 22.000 ondernemingen onzeker: deze “verborgen insolventies” zullen naar verwachting tussen nu en 2022 geleidelijk aan tot een faillissement leiden. Coface schat het aantal verborgen insolventies op 8.600 in de bouwsector, 1.800 in de detailhandel, 1.500 in de verwerkende industrie, 1.200 in de zakelijke dienstverlening en 800 in de transportsector. Hoewel de economische crisis de sectoren ongelijk heeft getroffen, is het aantal insolventies tot dusver in alle sectoren gedaald, ook in de sectoren die al enkele maanden stilliggen. Ook in alle Franse regio’s is het aantal insolventies in 2020 duidelijk gedaald, gaande van 34% in Bretagne tot 49% in Corsica. In Frankrijk zou het bedrijfsresultaat van de horecasector zonder het Solidariteitsfonds met naar schatting 109% zijn gekrompen, in plaats van de 17% die uit de resultaten van Coface blijkt. Het effect van insolventies op het banenverlies bleef niettemin beperkt tot 126.000, het laagste niveau sinds 2006.

In Duitsland schat Coface het aantal verborgen insolventies op 21% onder het niveau van 2019 (met ongeveer 3.950 insolventies). Bij het begin van de pandemie verwachtte Coface dat het aantal insolventies in 2020 met 9% zou stijgen, maar uiteindelijk daalden ze met 15%. Dit resultaat is gedeeltelijk toe te schrijven aan het feit dat de Duitse regering tijdelijk een moratorium op insolventieprocedures heeft ingesteld om stimuleringsmaatregelen de tijd te geven effect te sorteren. In de Duitse metaal- en automobielsector, die beide al ruim voor de pandemie in een recessie verkeerden, is het aantal insolventies echter gestegen ten opzichte van 2019.

In Spanje is onbetaald verlof effectief gebleken. Zo blijkt uit simulaties van Coface dat in de detailhandel de winstdaling dankzij de verlofmaatregelen in het tweede kwartaal beperkt is gebleven tot -26%, tegen -67% indien deze maatregelen niet waren genomen. Deze maatregelen hebben echter niet kunnen voorkomen dat het aantal insolventies in de toeristische sector razendsnel is gestegen, met 90% jaar-op-jaar in de tweede helft van 2020. Globaal worden de verborgen insolventies in Spanje geraamd op ongeveer 1.600 (34% van het niveau van 2019).

In Italië schat Coface de omvang van de verborgen insolventies op ongeveer 39% van het niveau van 2019 (of 4.100 insolventies). Volgens de berekeningen van Coface zou het aantal insolventies echter met 7% zijn gestegen.

EEN VERONTRUSTEND VOORUITZICHT

Niet alle verborgen insolventies zullen naar verwachting in 2021 aan het licht komen. De continuïteit van de insolventiemoratoria, de steunmaatregelen en de steun van de banken zal van doorslaggevend belang zijn. De “inhaalbeweging” op insolventiegebied vanaf 2021 zal rechtstreeks samenhangen met het tempo waarin de beperkende maatregelen aflopen, dat op zijn beurt zal worden bepaald door de snelheid waarmee de vaccinaties worden uitgevoerd. Dit proces zal ook afhangen van de bereidheid van de landen om steun te blijven verlenen, vooral omdat de overgrote meerderheid van de bedrijven de leningen met staatsgarantie pas vanaf 2022 zal beginnen terug te betalen (zoals in Frankrijk bijvoorbeeld).

Download the full study :