Halverwege zijn handelsdiversificatieproces moet de Verenigde Arabische Emiraten nog geïntegreerd worden in internationale waardeketens

• Dankzij de strategische ligging speelt de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) een centrale rol in de regionale export en wederuitvoer, zoals blijkt uit de verschillende economische en samenwerkingsovereenkomsten met andere landen.
• Verdere betrokkenheid bij het Belt and Road Initiative betekent zowel een risico als een kans voor de VAE.
• Het land is echter nog steeds slechts halverwege zijn diversificatieproces en moet nog worden geïntegreerd in wereldwijde waardeketens.

DOOrlopende diversificatie om de olieafhankelijkheid in evenwicht te brengen

In de afgelopen drie decennia heeft de VAE zich ontwikkeld tot de op een na grootste en meest gediversifieerde economie in het GCC-gebied door de implementatie van specifieke beleidskaders met betrekking tot regelgeving, investeringen, handelsbelemmeringen en beperkingen die de uitbreiding van de particuliere sector mogelijk maken. Tussen 2000 en 2017 daalde het aandeel van de olie-inkomsten in de totale begrotingsinkomsten met 7 pp tot 53%. De export van olie en olieproducten daalde in 2016 tot 16% van de totale export tegen 76% in 2000. De uitvoer van plastics, hout en papier, edelstenen, cement, transportproducten en metalen nam in de loop van de periode toe.

Ondanks deze positieve resultaten lijkt de VAE nog steeds geen geïntegreerde wereldwijde waardeketens (GVC) te hebben; alleen brandstoffen, metalen, mineralen en stenen, die een zeer klein deel van de productiesector vertegenwoordigen, zijn geïntegreerd. Deze situatie verhindert VAE-bedrijven om een productieproces in verschillende landen te implementeren, resulterend in beperkte integratie in GVC, ondanks de voortdurende inspanningen van het land op het gebied van economische en handelsdiversificatie.

Het Belt and Road-initiatief: een bron van voordeel en risico's

De VAE heeft verschillende overeenkomsten ondertekend in handel en investeringen, die China bevoordelen, mede dankzij het Belt and Road Initiative (BRI) dat in 2013 werd gelanceerd. Deze overeenkomsten kunnen de handel en investeringen stimuleren en het land toegang geven tot grotere markten, met name wat betreft bouw, metalen, handel, logistiek en koolwaterstofsectoren.
De waarde van de bilaterale handel tussen de VAE en China bereikte  52,7 miljard USD in 2017, een stijging van 15% ten opzichte van het voorgaande jaar. Het volume, die niet oliehandel gerelateerd is, bedroeg 3,5 miljard USD, terwijl de invoer  31,9 miljard USD bedroeg. De belangrijkste exportproducten van de VAE naar China zijn momenteel aluminium-ingots, kunstmest, aardolie en polytene, terwijl de invoer zich vooral richt op textielproducten, kleding, metaalproducten, machines en elektronica. In 2018, binnen de BRI, zal het volume (zonder oliehandel) tussen China en de VAE naar verwachting stijgen tot  58 miljard USD, omdat het initiatief de federatie de mogelijkheid zou bieden om haar regionale hubpositie voor export en investeringen te versterken. Over het algemeen hebben de VAE en China al 13 overeenkomsten en memoranda van overeenstemming ondertekend in verschillende segmenten, waardoor de VAE meer investeringen uit China kon aantrekken, dat momenteel niet tot de top 10 van buitenlandse directe investeerders van de federatie behoort.
Er zijn echter nog steeds verschillende zorgen over BRI. De geopolitieke instabiliteit en politieke spanningen die worden ondervonden door veel landen die bij dit initiatief betrokken zijn, zouden van invloed kunnen zijn op de VAE in het geval van een wijdverspreide regionale crisis. Tegelijkertijd zou de vertraging van de Chinese economie ook kunnen wegen op de industrie van de VAE, omdat dit de vraag naar olie- en petrochemische producten uit de VAE zou afremmen. Bovendien zouden eventuele extra protectionistische maatregelen van de VS tegen China, in de huidige handelsoorlog, een negatieve invloed kunnen hebben op de handels- en logistieke sectoren van de VAE.Download de publicatie