Turkije: Aardbevingen verhogen inflatierisico en politieke onzekerheid

Op 6 februari werden de zuidoostelijke provincies van Türkiye getroffen door aardbevingen die aan meer dan 40.000 mensen het leven hebben gekost. Deze tol, die verre van definitief is, zou volgens de Verenigde Naties kunnen verdubbelen. Miljoenen mensen hebben humanitaire hulp nodig en medisch personeel werkt om de verspreiding van ziekten te voorkomen in centra die tienduizenden vluchtelingen huisvesten.

De gevolgen van de ramp voor de Turkse economie zijn nog zeer onzeker, maar het bedrag dat nodig is voor herstel wordt nu al geschat op 50 tot 85 miljard dollar (volgens het Turkse Verbond van Ondernemingen en Bedrijven). Voor 11 steden is de noodtoestand uitgeroepen. Daartoe behoren Kahramanmaraş, Hatay en Gaziantep, belangrijke regionale knooppunten voor logistiek, productie en export. Deze regio's zijn goed voor ongeveer 12% van het bbp van het land, 20% van de totale land- en bosbouwproductie, 10% van de industriële productie en bijna 15% van de bouwactiviteit.

De inflatie is al zeer hoog (58%), maar het verlies aan landbouwproductie en het begin van de ramadan in maart zouden het fenomeen moeten versterken. Coface schat dat de inflatie in 2023 gemiddeld 50% zal bedragen, terwijl deze in 2022 72% bedroeg.

Op korte termijn zal de groei naar verwachting sterk vertragen. Na de aardbeving van 1999 is het BBP met 3,3% gekrompen alvorens in 2000 met 6,8% te herstellen. Coface raamde begin dit jaar dat het BBP in 2023 met 3,5% zou groeien, een cijfer dat geen rekening houdt met de gevolgen van de aardbeving, die nog moeten worden gespecificeerd. Sommige fabrieken zijn namelijk geheel of gedeeltelijk verwoest. De Turkse bankentoezichthouder (BDDK) heeft ook de flexibiliteit voor schulden uitgebreid voor degenen die door de aardbevingen zijn getroffen. Hierdoor zouden getroffen bedrijven een deel van hun winstderving en verslechterde kasstromen kunnen compenseren.

Volgens onze analyse zijn de meest door de ramp getroffen sectoren textiel, kleding, levensmiddelen, diensten, ICT, metalen, chemicaliën en detailhandel. Op middellange termijn zou de noodzaak om een gebied van ongeveer 110.000 km2 (groter dan Denemarken, Nederland, Zwitserland of België) en bevolkt door 13 miljoen mensen opnieuw op te bouwen de bouwsector kunnen ondersteunen. President Erdogan zei dat de bouw van 30.000 woongebouwen in het aardbevingsgebied in maart zou beginnen.

Op het politieke front kunnen de gevolgen van de aardbeving in combinatie met de economische turbulentie van vorig jaar (historisch hoge inflatie, zwakke Turkse lira enz.) de aandacht van de kiezers verleggen naar binnenlandse omstandigheden. De verkiezingen waren gepland voor 14 mei, maar er is een debat gaande over de vraag of ze überhaupt kunnen worden gehouden. De oppositie eist dat ze worden gehouden, maar er is veel onzekerheid over de kwestie.