Is de wereldwijde distributiesector weer normaal?

De activiteit in de distributiesector heeft te lijden gehad onder de Covid-crisis, met name als gevolg van de maatregelen voor social distancing en winkelsluitingen. Het effect van de pandemie op de sector verschilt echter sterk van land tot land en van marktsegment tot marktsegment. Hoewel de verkoop in de detailhandel in 2020 in sommige regio’s is gedaald, was het effect in andere regio’s nihil en in Noord-Europese landen zelfs positief. De gevolgen verschilden ook tussen de segmenten, waarbij kledingzaken het zwaarst werden getroffen.

In het algemeen wordt verwacht dat Covid een beperkte impact op de distributiesector zal hebben en de meest getroffen segmenten zouden moeten herstellen zodra de algemene situatie verbetert. Storingen in de scheepvaart die tot bevoorradingsproblemen en inflatie leiden, kunnen echter een belemmering vormen voor het volledige herstel van de distributiesector in 2021.

“Hoewel de distributiesector de gevolgen van de Covid-19-crisis heeft ondervonden (winkelsluitingen, opkomst van online winkelen enz.) zou hij zich in een goede positie hebben bevonden voor een snel en volledig herstel, ware het niet dat de transportsector werd ontwricht en de prijzen van grondstoffen stegen.De stijgende vrachttarieven en grondstofprijzen en langere levertijden drijven de prijzen in de hele toeleveringsketen op en veroorzaken tekorten die een reële bedreiging voor de sector vormen en het volledige herstel ervan kunnen vertragen,” aldusErwan Madelénat, econoom bij Coface.

VERSCHILLENDE EFFECTEN IN VERSCHILLENDE LANDEN EN SEGMENTEN

Terwijl in veel landen de verkoop in de detailhandel tijdens de eerste lockdown van 2020 daalde, is het beeld voor 2020 als geheel gevarieerder. Coface heeft drie kernpunten vastgesteld:

• Covid-19 heeft in sommige landen wel een negatief effect gehad, maar over het algemeen minder dan verwacht. De meeste landen kregen in het tweede kwartaal van 2020 te maken met een daling van de verkoop, maar die herstelde zich en het effect was in de daaropvolgende perioden over het algemeen kleiner.
• In sommige landen kunnen we niet concluderen dat er een significant effect is op de distributiesector, om dezelfde redenen als hierboven.
• Verrassend genoeg lijken sommige landen van Covid-19 te hebben geprofiteerd, vooral in Noord-Europa. De belangrijkste reden is dat de Noord-Europese landen in de zomer over het algemeen een “toeristisch tekort” hebben, waarbij meer mensen het land verlaten dan er binnenkomen. Vorig jaar hadden deze landen door de reisbeperkingen echter meer consumenten dan gewoonlijk.

De situatie blijkt ook heterogeen te zijn naar gelang van de marktsegmenten, waarbij textiel en kleding tot de zwaarst door de pandemie getroffen sectoren behoren. Kledingwinkels werden als niet-essentieel beschouwd en werden daarom vaak gesloten tijdens perioden van lockdown. Omdat mensen gedwongen waren thuis te blijven, werden ze minder gestimuleerd om kleding te kopen: als gevolg daarvan daalde de verkoop in de winkels vorig jaar met 24% in de EU-27 en met 29% in de VS. Deze verkopen zouden echter moeten toenemen zodra de algemene situatie verbetert. Het effect op kledingwinkels houdt ook rechtstreeks verband met het telewerkbeleid van bedrijven: als telewerken na de pandemie hoog blijft, zal de verkoop zich niet volledig herstellen.

Aan de andere kant van het spectrum kenden winkels van levensmiddelen in 2020 de snelste groei (+4% in de eurozone, +11% in de VS) als gevolg van de opbouw van voedselvoorraden in het begin van 2020 en de sluiting van restaurants. Het is weinig waarschijnlijk dat deze stijging zal aanhouden zodra de situatie is genormaliseerd en de restaurants weer zijn opengegaan.

Hoewel de luxesector gewoonlijk beter bestand is tegen economische crisissen dan andere markten, heeft de pandemie deze sector wereldwijd voor een ernstige uitdaging gesteld, met name door winkelsluitingen en reisbeperkingen.

In 2018 waren Chinese consumenten goed voor 46% van de wereldwijde luxeaankopen, waarvan ongeveer ¾ buiten China werd gedaan. Bovendien kan de behoefte om luxegoederen te kopen geringer zijn als gevolg van maatregelen inzake social distancing, aangezien sociale erkenning een van de voornaamste motieven voor aankoop is. De opleving is al voelbaar bij bedrijven als LVMH, Kering en Hermès (waarvan de inkomsten in de eerste helft van 2020 met respectievelijk 27%, 30% en 25% zijn gedaald), met inkomsten die in de eerste helft van 2021 zijn gestegen ten opzichte van de eerste helft van 2019. Deze cijfers zijn echter niet representatief voor de gehele markt en het herstel kan moeilijker zijn voor de kleinere spelers, aangezien de consument zich meer aangetrokken voelt tot bekende en gevestigde merken.

BEPERKT EFFECT OP DE ONTWIKKELING VAN DE E-COMMERCE OP LANGE TERMIJN

Als gevolg van social distancing-maatregelen hebben consumenten meer online gekocht: hoewel de toename van e-commerce ten koste van fysieke winkels niet nieuw is, was de groei in 2020 veel sterker dan gewoonlijk en kwam ze dus ten goede aan online winkels zoals Amazon, of aan “traditionele” detailhandelaars die in infrastructuur voor online verkoop hadden geïnvesteerd, zoals Walmart. In 2020 steeg de netto-omzet van Amazon met 38% tot 386 miljard dollar. Voor Walmart steeg de omzet in het boekjaar 2021 met 6,7%, terwijl de online omzet in dezelfde periode met 79% steeg. In de eurozone lag het volume van de online verkoop in 2020 gemiddeld 23% hoger dan in 2019.

Er wordt echter op gewezen dat het aandeel van de e-commerce in de detailhandel al jaren toeneemt. Als dat aandeel vandaag hoger is dan in 2019, betekent dit dus niet noodzakelijk dat de toename volledig door de pandemie is veroorzaakt.

Zo is het aandeel van e-commerce in de EU-27 in 2020 met 2,4 procentpunten (pp) gestegen na +0,6 pp in 2019, in China met +4,8 pp na +1,6 pp en in de VS met +2,7 pp na +1,3 pp.

Als gevolg daarvan is de online verkoop in 2020 versneld, maar een deel van deze versnelling is toe te schrijven aan de eerste lockdown, toen de online verkoop een piek bereikte in de EU-27, de VS en Canada. Ook is het aandeel van de e-commerce in de VS en Canada sterker gedaald dan in Europa. Bovendien bereikte het aandeel van de online verkoop in de detailhandel in de VS in april 2020 een piek van 19%, maar daalde ze vervolgens tot 15% in december en zelfs tot 14% in juni 2021, tegen een gemiddelde van 13% in 2019. Hoewel de geleidelijke verschuiving naar online winkelen zich waarschijnlijk zal voortzetten en de pandemie voor een versnelling heeft gezorgd, zal het effect op het aandeel van de e-commerce op lange termijn waarschijnlijk beperkt zijn.

INFLATIE, STORINGEN IN HET VRACHTVERVOER: DE DETAILHANDEL BLIJFT IN ONZEKERHEID

Verwacht wordt dat de hogere vrachtprijzen de consumptieprijzen onder druk zullen zetten omdat producenten en detailhandelaren een deel van de gestegen kosten in hun prijzen doorrekenen.

De detailhandel kan daarom de gevolgen ondervinden van storingen in het vrachtvervoer en hogere grondstoffenprijzen. Maar dit effect is wellicht niet homogeen. Kledingverkopers kunnen meer te lijden hebben dan andere winkeliers, omdat hun vraag zeer elastisch is, maar verkopers van bijvoorbeeld levensmiddelen en elektronica kunnen er beter tegen bestand zijn. Niettemin kan de inflatie op het consumentenvertrouwen wegen, zoals in de VS, waar de index van het consumentenvertrouwen van de Universiteit van Michigan daalde van 85,5 in juni tot 80,8 in juli 2021 en waar de inflatie in juni 2021 met 5,4% steeg op jaarbasis, het hoogste niveau sinds 2008.

Hier vindt u  de volledige studie (alleen in het Engels)