Insolvente, noodlijdende ‘zombiebedrijven’ vertegenwoordigen bijna 6% van het totaal aantal bedrijven in Frankrijk

• Steeds minder faillissementen: eind januari daling met 8,3% ten opzichte van een jaar geleden en een voorspelling van -3,6% in 2018
• Kleinere bedrijven doen het goed, andere zelfs nog beter
• Faillissementsgraad[1] nu lager dan het percentage vóór de crisis
• Toch is de toestand nog steeds niet ideaal, want het aantal zogenaamde ‘zombiebedrijven’ dat nog steeds bestaat, maar insolvent zijn en verlies maken, blijft hoog

Minder faillissementen, maar verwachte vertraging van momentum in 2018

Aan het begin van het jaar was er een duidelijke verbetering van belangrijke indicatoren voor insolventie van bedrijven. Er was een daling met 8,3% van het aantal faillissementen ten opzichte van een jaar geleden tot 53.414 gevallen eind januari 2018, het laagste cijfer sinds oktober 2008. Hun kostprijs voor de economie vertoont een daling met twee cijfers: -15,2% voor leveranciersschulden (3,2 miljard euro) dankzij het dynamisme van de grootste bedrijven en -15,4% voor het aantal getroffen jobs (156 673).

De sterkere groei (2% in 2017) had een gunstige impact op alle soorten bedrijven, alle regio’s en de meeste sectoren.

• Hoewel de faillissementsgraad van zeer kleine ondernemingen met een omzet van minder dan €250 000 is gedaald tot onder het nationaal gemiddelde in Frankrijk (-5,2% tegenover -8,3%), is de faillissementsgraad van bedrijven met een omzet van meer dan een miljoen euro gedaald met 24,2%, vooral als gevolg van het herstel van de wereldhandel. 

• Na vier opeenvolgende jaren van stijging, wordt de toestand in Ile-de-France (waar meer dan 20% van het aantal faillissementen zich concentreert) eindelijk gunstig beïnvloed door de algemene verbetering.

• De bouwsector (-13% op één jaar tijd) vertegenwoordigt 50% van de daling als gevolg van de zeer lage rente en het hoogste niveau van het consumentenvertrouwen sinds de crisis. Dit is ook het geval voor sectoren die worden aangestuurd door dynamische consumentenbestedingen, zoals kleding (-13%), persoonlijke diensten (daling van -6,4% gedragen door catering), en de automarkt (-5,4%). Binnen de agrovoedingsmiddelenindustrie geeft de toestand een meer gemengd beeld (slechts -0,9%) door de slechte graanoogst in 2016, die leidde tot een golf van faillissementen bij graanproducenten, bakkers en patissiers.

‘Coface verwacht een minder uitgesproken daling van het aantal faillissementen in 2018: -3,6% na -7,3% gedurende heel 2017. Dit minder gestaag tempo is voor de helft toe te schrijven aan de vermoedelijke vertraging van de activiteit in Frankrijk tijdens de tweede helft van het jaar wegens beperkingen ten aanzien van aanwerving en aanbod,en de eerste tekenen van een vertraging zijn reeds merkbaar in de bouwsector.’aldus Bruno de Moura Fernandes, economist bij Coface.

‘Zombiebedrijven’, een symptoom van aanhoudend onevenwicht in de economie

Hoewel het aantal faillissementen hoger blijft dan vóór de crisis, is de faillissementsgraad lager (1,14% in 2016 tegenover 1,35% in 2007) omwille van een groter aantal bedrijven. De faillissementsgraad is vergelijkbaar met deze van Duitsland (1,2%), terwijl in Italië en Spanje de bijzonder lange en kostelijke procedures, die bedrijven dwingen om hun toevlucht te nemen tot andere maatregelen (vrijwillige vereffening, hypothecaire financiering) hebben geleid tot een deelevaluatie van de faillissementsgraad van respectievelijk 0,3% en 0,1%.

De toestand van de Franse bedrijven is echter meer afwijkend dan wordt gesuggereerd door de daling van het aantal faillissementen. Indien we verlieslatende en insolvente ‘zombiebedrijven’ (4,6% van het totaal aantal volgens de schattingen van Coface) meerekenen in de faillissementsgraad, dan bedraagt het aandeel van noodlijdende bedrijven 5,7% van het totaal aantal bedrijven (eind 2016). Sinds het einde van de crisis is het aantal ‘zombiebedrijven’, die kunstmatig in leven worden gehouden door financiering tegen lage kosten in een context van een expansief monetair beleid, niet gedaald in Frankrijk, terwijl dit aantal in Spanje, dat heel erg getroffen werd door de crisis, begon af te nemen in 2013. 

‘Sinds het einde van de crisis zijn er minder faillissementen in Frankrijk, maar zijn er even zoveel zombiebedrijven, wat strookt met de relatief zwakke groei tot 2016. Deze toename van zombiebedrijven, die op ieder ogenblik failliet kunnen gaan, is nadelig voor de economie omdat het het proces van creatieve destructie belemmert en de productiviteit van een land naar beneden haalt.’ aldus Bruno de Moura Fernandes.

• Overall trend
• Sectorial dynamics
• Regional dynamics
• Zombies and insolvencies